Kim byli budowniczowie getta warszawskiego? To miało być śmiertelnie skuteczne
Kto wymyślił warszawskie getto? Jaką rolę w polityce prowadzącej do Zagłady odegrali inteligenci? Niemiecki reżim okupacyjny potocznie kojarzy się z sadystycznym gestapowcem bądź tłustym i przekupnym żandarmem. Zapominamy, że stworzyli go Niemcy i Austriacy ze stopniem doktora. Doktor przed nazwiskiem mieli Hans Frank bądź Ludwig Fischer, gubernator Dystryktu Warszawskiego. Wszystko miało być racjonalnie zaplanowane i, jak się wkrótce okazało, śmiertelnie skuteczne. O początkach warszawskiego getta z Justyną Majewską, autorką książki „Mury i szczeliny. Przestrzenie getta warszawskiego”, za którą otrzymała tegoroczną Nagrodę Historyczną im. Mariana Turskiego w kategorii debiuty, rozmawia Marcin Zaremba.
(00:17) Wstęp
(01:05) Kto wymyślił warszawskie getto
(08:08) Czemu na początku miało służyć koncentrowanie Żydów w jednym miejscu
(10:05) Dwa duże plany Niemców względem Żydów
(13:47) Kto był organizatorem Zagłady Żydów? Kim byli ci ambitni Niemcy?
(18:08) Co było najgorsze w codziennym funkcjonowaniu w warszawskim getcie
(22:43) O szczelinach w życiu getta
(27:40) O ogłoszeniach drobnych
(29:52) Podsumowanie.
Chcesz lepiej poznać historię i tematy poruszane w naszych podkastach? Wykup dostęp do Polityka.pl i odkryj bogaty zbiór materiałów na wiele tematów, od historii przez politykę po kulturę. Skorzystaj z kodu HISTORIA30 i otrzymaj 30% zniżki na subskrypcję standard, kupując ją na stronie sklep.polityka.pl.
--------
31:01
Mnisi, sodomia i trzecia płeć, czyli Kościół w XI wieku. Co trafiło do papieskiej szkatuły?
Czy w XI-wiecznym Kościele naprawdę istniała „sodomicka zaraza”? Dlaczego papież milczał wobec homoseksualizmu wśród duchownych? I kim był Piotr Damiani: fanatycznym moralistą czy wizjonerskim intelektualistą? Prof. Krzysztof Skwierczyński z Uniwersytetu Warszawskiego zabiera nas w podróż przez cielesne i duchowe napięcia średniowiecza. Mówimy o seksualności, płci, hipokryzji, reformie Kościoła i traktatach, które przez wieki zalegały w papieskiej szkatułce. Damiani pisał o „płci anielskiej”, pokusach Chrystusa i roli męskości w kapłaństwie. Choć przez wieki nierozumiany, dziś wraca jako jeden z najciekawszych myślicieli epoki. Z prof. Skwierczyńskim rozmawia Agnieszka Krzemińska.
(00:12) Wstęp
(01:00) Kim był Piotr Damiani i czym zasłynął
(07:45) O najcięższych grzechach
(16:45) O tym, jak tworzyło się społeczeństwo represyjne
(23:47) Damiani o kwestiach płci: czym była trzecia płeć?
(30:27) „Przebieranki”: co oznaczały?
(39:45) Nasze wyobrażenie o kwestiach seksualnych w średniowieczu
(48:15) Podsumowanie.
Chcesz lepiej poznać historię i tematy poruszane w naszych podkastach? Wykup dostęp do Polityka.pl i odkryj bogaty zbiór materiałów na wiele tematów, od historii przez politykę po kulturę. Skorzystaj z kodu HISTORIA30 i otrzymaj 30% zniżki na subskrypcję standard, kupując ją na stronie sklep.polityka.pl.
--------
50:31
Kobiety w historii. Te, które sikały na stojąco: jak żyły starożytne Egipcjanki?
Przeszłość nie była łaskawa dla kobiet — w podręcznikach historii dominują mężczyźni, kobiety często pozostają w tle. Starożytny Egipt to wyjątek. Kobiety potrafiły tu zrobić karierę, rządzić i prowadzić interesy, a Herodot pisał z przerażeniem o ich swobodzie. W pierwszym odcinku naszego nowego cyklu przyglądamy się Egipcjankom: królowym, kapłankom, poetkom i zwykłym mieszkankom kraju nad Nilem. Z dr. Filipem Taterką sprawdzamy, jakie naprawdę miały prawa, możliwości i jak były postrzegane. Startujemy z serią, w której będziemy odkrywać, jak kobietom — liderkom, polityczkom, ale też zwykłym obywatelkom — żyło się w przeszłości. Zapraszamy w podróż do świata, gdzie nie tylko faraonowie mieli głos!
(00:12) Wprowadzenie i początek cyklu „Kobiety w historii”
(02:05) O badaniach polskich archeologów i kobietach, które sprawowały władzę w starożytnym Egipcie
(05:24) Kobiety na tronie: samodzielne rządzenie czy wpływy doradców?
(10:10) Charakterystyka rządów Kleopatry
(13:04) Jak wyglądało życie codzienne kobiet w starożytnym Egipcie oraz ich prawa
(16:15) Ścieżki kariery dostępne dla kobiet w starożytnym Egipcie
(20:18) Edukacja dziewcząt: możliwości i ograniczenia
(30:44) Wizerunek kobiet w literaturze starożytnego Egiptu
(37:10) Jak wyglądała ochrona zdrowia kobiet w starożytnym Egipcie?
(39:45) Do czego aspirowały i o czym marzyły?
(50:00) Relacje homoseksualne między kobietami w Egipcie
(56:56) Podsumowanie rozmowy.
Chcesz lepiej poznać historię i tematy poruszane w naszych podkastach? Wykup dostęp do Polityka.pl i odkryj bogaty zbiór materiałów na wiele tematów, od historii przez politykę po kulturę. Skorzystaj z kodu HISTORIA30 i otrzymaj 30% zniżki na subskrypcję.
--------
58:00
City break, ale z historią. Ruszamy do Florencji i staramy się nie zwariować
Zwiedzamy Florencję! Ale od czego zacząć, gdy sztuka atakuje z każdej strony? Jak nie oszaleć od piękna i nie paść ofiarą syndromu Stendhala? Przylatujemy... a raczej przyjeżdżamy pociągiem z Bolonii lub Pizy i ruszamy w miasto. Z pomocą prof. Haliny Manikowskiej odkrywamy Florencję: od fresku Masaccia w Santa Maria Novella, przez dzieła Brunelleschiego, Giotta i Michała Anioła, aż po Ogrody Bardinich z widokiem na kopułę. Po drodze panino con trippa i bistecca alla fiorentina. Plan zwiedzania, który ratuje przed sztuką w wysokim stężeniu.
(00:12) Wstęp
(00:49) Zwiedzamy Florencję: od czego zaczynamy?
(02:30) Kościół Santa Maria Novella: pierwsze obrazy z perspektywą i niesamowite freski
(04:18) Syndrom Stendhala: dlaczego nie da się zobaczyć wszystkiego we Florencji w weekend
(06:08) Mercato di San Lorenzo: największy targ we Florencji. Co zjeść?
(07:45) Zwiedzamy Pałac Medyceuszy
(12:30) Szpital Niewiniątek, czyli wizytówka Florencji
(14:53) Kim był Filippo Brunelleschi dla Florencji? Wybitny rzeźbiarz i architekt
(19:20) Santa Maria del Flore: kopuła zbudowana przez Brunelleschiego, widoczna w całej Florencji
(25:04) Piazza Della Repubblica i kolumna obfitości
(28:15) Piazza della Signoria: dlaczego powstał dzięki walkom politycznym
(31:35) Donatello: rzeźbiarz bardzo ważny dla Florencji
(33:30) Galeria Uffizi
(34:57) Trzy galerie sztuki we Florencji, które warto zobaczyć
(38:55) Kościół Santa Croce: co w środku?
(41:35) San Miniato al Monte: kościół na wzgórzu
(46:10) Co zjeść na koniec takiej podróży po Florencji
(48:00) Podsumowanie.
Chcesz lepiej poznać historię i tematy poruszane w naszych podkastach? Wykup dostęp do Polityka.pl i odkryj bogaty zbiór materiałów na wiele tematów, od historii przez politykę po kulturę. Skorzystaj z kodu HISTORIA30 i otrzymaj 30% zniżki na subskrypcję.
--------
48:47
Myślicie, że żyjecie w trudnych czasach? W dwudziestoleciu to dopiero mieli ciężko!
Hiperinflacja, bankructwa, wojna celna z Niemcami i Wielki Kryzys. Jak II RP w ogóle przetrwała? Ten odcinek to ekonomiczna podróż po jednym z najtrudniejszych okresów w historii Polski: dwudziestoleciu międzywojennym. Marcin Zaremba rozmawia z Andrzejem Krajewskim, autorem książki „Rzeczpospolita kryzysowa”, o tym, jak wyglądało życie w kraju, który wstał z wojennej ruiny, a potem obrywał ekonomicznie nokaut za nokautem. Odcinek o tym, jak władze radziły sobie z gigantyczną inflacją, jak Grabski wprowadził nową walutę, czemu Piłsudski miał szczęście i jak polski węgiel ratował Brytyjczyków. A także – czy dało się wtedy uniknąć recesji i jak naprawdę działał Centralny Okręg Przemysłowy.
(00:12) Wstęp
(01:05) Jak żyło się gospodarczo w II Rzeczpospolitej? Czy było gorzej niż dzisiaj? O pożyczkach, dodrukach i inflacji
(04:40) Jak wyglądał ówczesny budżet państwa
(09:18) Strategie walki z drożyzną
(11:41) Powstanie nowego rządu z Władysławem Grabskim na czele: reformy i nowa złotówka
(16:00) Konwencja górnośląska i zakaz polskiego węgla na terenie Niemiec
(22:00) Dlaczego Piłsudski był szczęściarzem? I jak polski węgiel uratował Wyspy Brytyjskie
(26:02) Kryzys ekonomiczny od 1930 r. i kreatywna księgowość
(32:20) Czy dałoby się wyciągnąć Polskę z Wielkiego Kryzysu? Symulacje
(36:30) O działalności Centralnego Okręgu Przemysłowego
(40:48) Ogromne wydatki na zbrojenia
(42:30) Podsumowanie
--------
43:45
Über Polityka o historii
Polityka o Historii to podkast tygodnika „Polityka” o wydarzeniach historycznych i ich wpływie na współczesny świat. Rozmowy z ekspertami zajmującymi się historią Polski i świata. Podkast dla tych, którzy chcą zrozumieć przeszłość, by lepiej rozumieć teraźniejszość. Zapraszają dziennikarze tygodnika „Polityka”: Agnieszka Krzemińska i Marcin Zaremba. Nowe odcinki co tydzień, we wtorek rano.